Bao quy đầu là một nếp da đàn hồi liên tiếp với da dương vật và bao phủ phần qui đầu dương vật.
Hẹp bao quy đầu hay còn gọi là Phimosis là tình trạng bao quy đầu hẹp không thể lộn về phía gốc dương vật để lộ qui đầu ra ngoài được.
Cần phân biệt giữa hẹp bao quy đầu và dài bao qui đầu. Cả hai trường hợp này da quy đầu đều phủ kín quy đầu nhưng nếu dùng tay léo về phía sau nếu da quy đều trượt hết về phía sau để lộ quy đầu thì đó là dài bao qui đầu.
Hẹp bao qui đầu rất phổ biến ở các trẻ trai mới sinh gọi là hẹp bao qui đầu sinh lý. Bệnh sẽ tự khỏi khi trẻ lớn dần, một phần nhỏ không tự khỏi gọi là hẹp bao qui đầu bệnh lý. Người ta thấy rằng trên 90% trẻ mới sinh ra bị hẹp bao qui đầu sinh lý, sau 3-5 tuổi chỉ còn 10% các trường hợp trẻ bị hẹp bao qui đầu và sau tuổi dậy thì chỉ còn khoảng 1% .
Ở trẻ em
Ở trẻ nhỏ do bao qui đầu hẹp, không vệ sinh được qui đầu, các lớp tế bào chết từ qui đầu và da qui đầu kết hợp với các chất cặn bã từ nước tiểu đọng lại tạo thành các cục cặn (sỏi qui đầu). Đây là nơi trú ngụ của vi khuẩn nên chúng có thể gây viêm mủ quy đầu, viêm tiết niệu, sốt chưa rõ nguyên nhân,…
Ở người lớn
Dương vật chậm phát triển: Do lỗ bao quy đầu hẹp nên trong quá trình phát triển quy đầu không thể chui ra ngoài bao quy đầu được, hậu quả là dương vật sẽ bị ngắn và nhỏ hơn so với người không hẹp bao quy đầu
Viêm nhiễm đường sinh dục: Do bao quy đầu hẹp không thể lộn quy đầu ra để vệ sinh thường xuyên nên thường dẫn đến viêm bao quy đầu – quy đầu cấp tính và mạn tính. Hậu quả của viêm bao qui đầu mạn tính sẽ làm cho bao quy đầu bị xơ hóa tạo thành những vòng xơ viêm dính gây khó chịu, đau nhức cho người bệnh khi dương vật cương.
Viêm đường tiết niệu: Do hẹp bao quy đầu, quá trình viêm nhiễm từ quy đầu có thể tiến triển ngược đến tận bàng quang, tuyến tiền liệt, viêm thận bể thận ngược dòng.
Ung thư quy đầu dương vật: Hậu quả của quá trình viêm nhiễm mạn tính ở quy đầu và bao quy đầu làm cho các tế bào ở đây bị biến đổi và dẫn đến ung thư dương vật. Người ta thấy tỉ lệ ung thư dương vật ở những người hẹp bao quy đầu cao hơn nhiều so với những người không hẹp bao quy đầu. Nếu cắt bao quy đầu từ khi còn nhở sẽ làm giảm tỉ lệ ung thư dương vật.
Giảm khả năng hoạt động tình dục: Người hẹp bao quy đầu thường kém tự tin trong chuyện tình dục do tình trạng vệ sinh sinh dục kém, dương vật có mùi hôi, và rối loạn cương dương do dương vật bị đau mỗi khi cương. Ngoài ra nhiều phụ nữ cảm thấy khó chịu và ngứa rát vùng niệu đạo mỗi khi quan hệ tình dục với những người bị hẹp bao quy đầu do tình trạng vệ sinh kém
Dễ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục: Một người bị hẹp bao quy đầu dễ bị mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục hơn những người khác. Do bao quy đầu dài diện tích bám dính vi khuẩn lớn, độ đào thải vi khuẩn giảm. Người ta thấy rằng cắt bao quy đầu sẽ làm giảm đáng kể tỉ lệ mắc HIV, viêm gan B, và Chlamydia
Các biểu hiện, dấu hiệu giúp xác định hẹp bao quy đầu:
– Từ nhỏ không thể lộn được bao da quy đầu, miệng bao quy đầu nhỏ.
– Lộn bao quy đầu được một phần quy đầu dương vật.
– Khi cương cứng, bao quy đầu không trượt được về phía gốc dương vật và gây đau.
– Khi đi tiểu, bao quy đầu phồng to lên, tia nước tiểu phụt mạnh và xa.
– Khó nhìn thấy lỗ niệu đạo ngoài.
– Khi đã bị hẹp bao quy đầu cần đi khám với bác sĩ chuyên khoa để có hướng điều trị cụ thể.
+ Ðiều trị lộn bao quy đầu: Thường được chỉ định cho trẻ nhỏ, bao quy đầu không có vòng xơ. Dùng thuốc mỡ chứa steroid bôi vào da quy đầu kết hợp với lộn quy đầu ngày 2 lần. Thuốc có tác dụng chống viêm làm cho quy đầu giãn ra, động tác lộn sẽ làm tách mặt trong bao quy đầu ra khỏi quy đầu. Bạn có thể tự làm mà không cần phải bác sỹ. Tỷ lệ thành công với biện pháp điều trị này là
85 – 95%. Ưu điểm của biện pháp này là không gây đau và không gây sang chấn tinh thần cho trẻ. Tuy nhiên cần phải có sự kiên trì hợp tác của bố mẹ
+ Nong bao quy đầu: Thường được chỉ định cho trẻ sau khi đã dùng biện pháp lộn bằng tay không kết quả. Dùng panh nong rộng bao quy đầu mỗi ngày, kết hợp với bôi thuốc steroid chống viêm và tránh sẹo. Điều trị này gây đau và sang chấn nhiều hơn so với biện pháp lộn bao quy đầu. Thời gian điều trị thường kéo dài vài tuần.
+ Cắt bao quy đầu: Đây là phương pháp xâm lấn, được chỉ định cho người lớn. Cắt bao quy đầu có thể kết hợp với tạo hình hãm quy đầu trong những trường hợp hãm quy đầu ngắn. Đây là phương pháp triệt để điều trị hẹp bao quy đầu. Tuy nhiên nhược điểm của phương pháp này gây phù nề ứ trệ bạch huyết làm cho quy đầu sưng to.
4.1 Đối với trẻ nhỏ:
– Hãy tắm rửa thường xuyên cho bé. Không được tìm cách rửa đầu dương vật bằng tăm bông, xối nước mạnh hoặc dùng thuốc diệt khuẩn. Chỉ cần dùng nước sạch và xà phòng để rửa bên ngoài.
– Lúc tắm cho bé, hãy nhẹ nhàng lộn bao quy đầu cho bé. Mục đích của việc này là làm cho da quy đầu dãn ra, tránh hẹp về sau.
– Khi đã lộn được bao quy đầu, nhẹ nhàng vuốt ngược da quy đầu về phía bụng và rửa phần ở dưới rồi lau khô. Sau đó nhẹ nhàng vuốt xuôi bao quy đầu để trả nó về vị trí cũ.
4.2 Đối với thanh niên:
– Mỗi ngày 2 lần bạn nên lộn da bao quy đầu xuống, rửa sạch, sau đó lau khô rồi kéo da bao quy đầu trở lại vị trí như cũ. Nếu bao quy đầu của bạn dài, mỗi khi đi tiểu bạn nên lộn bao quy xuống tránh nước tiểu đọng lại trong khoang bao quy đầu, sau đó dùng giấy thấm khô rồi kéo bao quy đầu trở lại.
Ths. Bs Nguyễn Hoài Bắc
Bệnh Viện Đại Học Y Hà Nội
(2016-02-21)
(2014-12-18)
(2014-12-08)
(2014-11-12)