Xoắn tinh hoàn là hiện tượng thừng tinh (cuống của tinh hoàn) bị xoắn quanh trục của nó làm tắc nghẽn mạch máu nuôi dưỡng tinh hoàn, gây hậu quả là tinh hoàn bị thiếu máu hoại tử. Nếu điều trị không kịp thời thì sẽ dẫn đến phải cắt bỏ tinh hoàn.
Tuy nhiên không phải ai cũng ý thức được tầm quan trọng của bệnh này. Đến khám bệnh muộn sau khi xoắn tinh hoàn xẩy ra hay chẩn đoán nhầm với những bệnh khác là lí do dẫn đến việc cắt bỏ tinh hoàn. Tại nước Anh theo thống kê mỗi năm có khoảng 400 nam giới phải cắt bỏ tinh hoàn vì bệnh này. Tại Việt Nam, theo thống kê của bệnh viện Việt Đức, tỉ lệ phải cắt bỏ tinh hoàn khoảng 85% do bệnh nhân đến khám muộn.
Với một đặc điểm là bệnh xẩy ra ở lứa dậy thì (khoảng 67% trong độ tuổi từ 16-25), người bệnh thường e ngại không muốn đến các bệnh viện có uy tín để khám và do không nhân thức được tầm quan trong của bệnh đối với sức khỏe sinh sản nên người bệnh thường mua thuốc về nhà tự điều trị hoặc đến khám chiu lủi tại các phòng khám tư nhân. Tại các phòng khám tư nhân, bệnh nhân thường được chẩn đoán nhầm với viêm tinh hoàn và điều trị bằng kháng sinh, sau vài tuần điều trị bệnh vẫn không đỡ bệnh nhân mới đến khám bệnh. Đây là hai lý do chính khiến người bệnh đến khám bệnh muộn. Khi đến khám bệnh muộn, cắt bỏ tinh hoàn là điều tất yếu.
Thời gian vàng để giữ được tinh hoàn là từ 4-6 giờ sau khi có triệu chứng đau cấp tính ở tinh hoàn. Nếu bệnh nhân đến vào thời gian này, BS sẽ cho siêu âm Doppler mầu để chẩn đoán xác định là xoắn tinh hoàn. Khi đã xác định là xoắn tinh hoàn, bệnh nhân sẽ được mổ để tháo các vòng xoắn của thường tinh ra, và cứu được tinh hoàn.
Tinh hoàn bị thiếu máu do xoắn thừng tinh
Thời gian gần đây, số bệnh nhân đến khám cấp cứu vì xoắn tinh hoàn có xu hướng tăng lên. Trong số đó phần lớn là đến khám muộn (sau 24 giờ) khoảng 81%, chỉ có 8% là đến trước 6 giờ. Đây là một dấu hiệu báo động cho thấy nhận thức của người bệnh và các cơ sở y tế tuyến cơ sở còn nhiều hạn chế.
Các triệu chứng điển hình của bệnh
Xoắn tinh hoàn cần phải phân biệt với các trường hợp viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn, xoắn mấu phụ mào tinh hoàn. Vì vậy, nếu bạn đang gặp triệu chứng đau bìu cấp tính, bạn cần đi khám ngay tại các cơ sở y tế chuyên khoa.
ThS BS Nguyễn Hoài Bắc
(2015-03-18)
(2015-02-06)
(2015-01-21)