Theo tổ chức y tế thế giới, “Một cặp vợ chồng không có khả năng có con sau 12 tháng quan hệ tình dục đều đặn, không dùng bất kỳ biện tránh thai nào được coi là chậm con ”
Theo định nghĩa này có khoảng 8% đến 15% các cặp vợ chồng đang phải đối mặt với tình trạng chậm con. Hay nói một cách khác cứ 6 cặp vợ chồng thì có một cặp đang ngày đêm đi tìm kiếm sự trợ giúp của y tế để mong có em bé. Nguyên nhân gây chậm con có thể tại ông, hay tại bà hay “tại anh tại ả tại cả đôi bên”. Cụ thể người ta thấy rằng khoảng 20% các trường hợp là do tại ông, và 26% các trường hợp lại do “tại anh tại ả tại cả đôi bên”. Như vậy nếu xét trên tổng thể thì quí ông đóng góp công sức vào việc chậm trễ con cái một phần tương đối lớn khoảng 50%. Vì vậy nếu là đấng nam nhi, bạn đừng ngại ngần gì đi khám khi gia đình bạn mong con. Những điều cần biết sau đây sẽ giúp cho quí ông tự tin hơn khi bước chân vào phòng khám Nam học.
Khi nào quí ông cần đi khám Nam học?
Bác sỹ khuyên các quí ông đi khám chuyên khoa Nam học trong các trường hợp sau đây:
Hai vợ chồng chưa có em bé sau 12 tháng qua lại đều đặn mà không dùng biện pháp kế hoạch hóa gia đình nào.
Khi quí ông đang có hoặc đã từng có những bệnh mạn tính như suy gan, suy thận, rối loạn nội tiết, tiểu đường… hay các bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu, bệnh giang mai, bệnh sùi mào gà….
Quí ông cũng nên đi khám sớm khi người bạn đời của bạn vượt qua ngưỡng 35 tuổi. Trường hợp này quí ông nên khám sau 6 tháng mong con mà vẫn chưa có.
Các quí ông trẻ nên đi khám sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân. Điều này thể hiện ý thức trách nhiệm với bản thân, với gia đình và đặc biệt là với người bạn đời trong tương lai của bạn. Khám tiền hôn nhân giúp bạn chuẩn bị tinh thần và thể chất để đối phó với các tình huống bất thường xảy ra một cách dễ dàng hơn.
Bác sỹ sẽ khám những gì cho bạn tại phòng khám Nam học ?
Tại phòng khám Nam học, các bạn sẽ được bác sỹ khám và chỉ định làm những xét nghiệm cần thiết gọi là bước sàng lọc ban đầu. Bước sàng lọc ban đầu giúp bác sỹ xác định xem bạn có bị bệnh hay không? Sau đó là những xét nghiệm chuyên sâu để tìm hiểu nguyên nhân vì sao bạn lại bị bệnh.
Trước tiên, bác sỹ sẽ dành một khoảng thời gian nhất định để nói chuyện với bạn. Trong cuộc hội thoại này, bạn sẽ được hỏi thăm bạn về lý do đến khám bệnh, bệnh diễn biến như thế nào, và tiền căn sức khỏe sinh sản của bạn ra sao? Tất nhiên, bác sỹ sẽ không quên hỏi bạn rất tỉ mỉ về “chuyện ấy”. Bạn đừng ngại ngần khi nghe hỏi về vấn đề này và mạnh dạn trả lời bác sỹ đúng như những gì đang diễn ra với bạn. Vì qua cuộc hội thoại này, bác sỹ sẽ biết được tần số, chất lượng “giao ban” của vợ chồng bạn và sự hài lòng của vợ chồng bạn về cuộc “giao ban”, để từ đó ông dự đoán cơ hội cho “nàng trứng” và những chú “tinh binh” gặp nhau và xác suất để trứng và tinh trùng thụ tinh với nhau.
Sau cuộc nói chuyện, bạn sẽ được bác sỹ yêu cầu cho khám khu vực “nhạy cảm”. Bạn đừng đỏ mặt vì mình đang “trần như nhộng” trước mặt một người đàn ông khác vì thực sự ông chỉ là bác sỹ đang khám bệnh cho bạn mà thôi. Bạn hãy bình tĩnh, tự tin đứng thẳng, hít sâu thở đều để bác sỹ khám cho chính xác. Thao tác này rất quan trong vì qua thăm khám lâm sàng bác sỹ có thể phát hiện ra những bất thường vùng này có liên quan trực tiếp tới sức khỏe sinh sản của bạn.
Những xét nghiệm cơ bản cần làm
Tinh dịch đồ
Tinh dịch đồ là một xét nghiệm quan trọng phản ánh khả năng sinh sản của nam giới. Các thông số trong tinh dịch đồ cho biết các thông tin về số lượng, chất lượng và hình dạng của các chú tinh binh. Các thông số này sẽ được đối chiếu được đối chiếu với các giá trị thao khảo mà tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo.
Một số điều cần lưu ý khi làm xét nghiệm tinh dịch đồ: Trước khi lấy mẫu tinh dịch làm xét nghiệm bạn nên có sự chuẩn bị trước về thể chất và tinh thần, không nên thức khuya, không nên uống rượu bia và hút thuốc lá. Lý tưởng nhất là lấy mẫu tinh dịch tại phòng khám, trường hợp bất khả kháng bạn có thể lấy ở nhà hoặc nơi khác nhưng mẫu tinh dịch phải được đưa đến phòng xét nghiệm trong vòng 30- 60 phút ở nhiệt độ 37 độ C hoặc nhiệt độ cơ thể. Thời gian kiêng xuất tinh thích hợp để làm xét nghiệm tinh dịch đồ là 3-5 ngày. Mẫu tinh dịch nên được lấy bằng cách thủ dâm, không nên lấy bằng cách giao hợp, nếu buộc phải lấy bằng cách giao hợp phải sử dụng bao cao su chuyên dụng (loại bao không có chất diệt tinh trùng).
Sau đây là một số thông số cơ bản trong tinh dịch đồ theo WHO 2010
Thông số tinh dịch
Giá trị tham khảo
Thể tích tinh dịch (mL)
1.5 (1.4 – 1.7)
Tổng số tinh trùng (triệu/lần xuất tinh)
39 (33 – 46)
Mật độ tinh trùng (106/mL)
15 (12 – 16)
Tinh trùng di động (PR + NP)
40 (38 – 42)
Tinh trùng di động tiến tới (%)
32 (31 – 34)
Tỷ lệ sống (%)
58 (55 – 63)
Tỷ lệ bình thường (%)
4 (3.0 – 4.0)
pH
> 7.2
Bạch cầu (106/mL)
< 1.0
Xét nghiệm nội tiết tố sinh dục nam
Các xét nghiệm nội tiết tố sinh sản nam giới thông thường gồm 5 yếu tố: LH, FSH, Prolactin, Estradiol, và Testosteron. Xét nghiệm này phản ánh hoạt động chức năng của hệ trục nội tiết sinh dục gồm 3 yếu tố: vùng dưới đồi- tuyến yên – tinh hoàn.
Bạn có khả năng sinh sản và “làm chuyện ấy” được tốt hay không phụ thuộc vào hoạt động hệ trục nội tiết sinh dục. Hệ trục này hoạt động theo nguyên tắc “ trên bảo dưới nghe – dưới phản hồi trên tiếp nhận”. Nghĩa là khi nồng độ Testosteron trong cơ thể suy giảm, nó sẽ phát tín hiệu lên vùng dưới đồi ( là vùng nằm trong não) để kích tích tuyến yên tăng cường sản xuất chất LH, sau đó chất LH lại kích thích tinh hoàn sản xuất ra Testosteron để đáp ứng nhu cầu của cơ thể, và hiện tượng ngược lại xảy ra khi Testosteron tăng cao. FSH và tinh trùng cũng có mối liên quan tương tự như vậy.
Tuy nhiên do nhịp bài tiết của các chất này phụ thuộc vào chu kỳ ngày và đêm nên để xét nghiệm các chất này bác sỹ sẽ yêu cầu bạn phải lấy mẫu máu từ 8 – 11 giờ sáng, đây là thời điểm phản ánh chân thực nhất nồng độ của chúng trong máu.
Siêu âm tinh hoàn
Siêu âm Doppler tinh hoàn là một công cụ hữu hiệu giúp cho các bác sỹ đánh giá tương đối tốt hình thái cấu tạo túi bi đôi của bạn. Qua siêu âm, bác sỹ có thể biết được kích thước túi biu đôi, tình trạng máu đến túi bi đôi như thế nào và đặc biệt quan trọng là siêu âm sẽ giúp bác sỹ phát hiện ra nhiều bất thường mà bằng khám lâm sàng bác sỹ không phát hiện ra.
Nhiều người lo ngại rằng siêu âm làm ảnh hưởng đến tinh trùng và quá trình sinh sản tinh trùng. Tuy nhiên điều lo lắng này là không có căn cứ vì theo khuyến cáo và hướng dẫn của các hội khoa học chuyên ngành uy tín như hội Niệu Khoa Châu Âu, Hội Niệu Khoa Hoa Kỳ thì siêu âm vẫn là một phương tiện tốt nên làm và không có hảnh hưởng gì đến sức khỏe nói chung cũng như chức năng sinh sản của nam giới nói riêng.
Bác sỹ sẽ làm gì sau các bước thăm khám cơ bản
Sau các bước thăm khám cơ bản như trên giờ là thời gian bạn hồi hồi nhất để nghe câu trả lời của bác sỹ là sức khỏe của bạn có bình thường hay không ?
Bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc khi bác sỹ nói rằng sức khỏe sinh sản của bạn đang rất tốt. Tuy nhiên bạn phải luôn luôn nhớ rằng có một số các trường hợp vợ chồng chậm con nhưng kết quả khám của cả hai vợ chồng đều bình thường. Trường hợp này bác sỹ sẽ cần làm thêm một vài xét nghiệm khác chuyên sâu hơn.
Bạn sẽ rất buồn khi bác sỹ nói rằng bạn đang có vấn đề về sức khỏe sinh sản. Trong tình huống này bạn nên bình tâm phối hợp với các bác sỹ để làm các xét nghiệm cần thiết tiếp theo. Các xét nghiệm chuyên sâu cần làm là những xét nghiệm về chức năng tinh trùng, xét nghiệm di truyền của bạn cũng như của tinh trùng, xét nghiệm miễn dịch ….
Những lời khuyên dành cho bạn
Cho dù bạn có chậm con hay không thì những lời khuyên sau đây sẽ giúp bạn luôn luôn có một sức khỏe sinh sản tốt:
Chúc bạn và gia đình mạnh khỏe – hạnh phúc!
Ths.Bs Nguyễn Hoài Bắc
Bệnh Viện Đại Học Y Hà Nội
(2016-07-09)
(2016-02-27)
(2015-08-18)
(2015-05-15)